رومین محتشم در گفتگو با صبا: دنیای دیجیتال منجر به تغییر رویکرد‌ها در عکاسی شد

به گزارش خبرنگار تجسمی صبا، نهمین دوره «ده روز با عکاسان ایران» با نمایش ۴۰ مجموعه عکس از ۴۰ هنرمند، ۲۹ مهر تا ۹ آبان ۱۴۰۱ در خانه هنرمندان ایران برگزار می‌شود. این آثار از میان ۲۸۵ مجموعه عکس انتخاب شده‌اند که در مرحله اول از سوی ۱۰ معرف (نامینیتور) انتخاب شده و سپس توسط همه آنان مورد بررسی دقیق و داوری و انتخاب نهایی قرار گرفته‌اند.

رومین محتشم، عکاس و یکی از داوران نهمین دوره «ده روز با عکاسان ایران» در گفتگو با خبرنگار صبا درباره رویکرد این رویداد در دو دوره اخیر گفت: بسیاری از رویداد‌های هنری به شیوه فراخوانی برگزار می‌شوند و این شیوه قطعاً جایگاه خودش را دارد و کسانی که در این فضا کار می‌کنند بیشتر متکی به تک عکس هستند، اما از زمانی که سمت و سوی عکاسی ایران تغییر کرد و سلیقه‌های جدید وارد آن شد، رویکرد‌ها و سویه‌های هنری وارد عکاسی ایران شد که قابل بحث است. همین موضوع زمینه بهتری برای برگزاری نمایشگاه به شیوه کیوریتوری فراهم می‌کند.

او افزود: در دوره‌های قبلی «ده روز با عکاسان ایران» بیشتر شاهد نمایش تک عکس بودیم و در مجموعه عکس‌هایی که وجود داشت نیز گسیختگی در کار عکاس دیده می‌شد که از نداشتن تحقیق و مطالعه ناشی می‌شود، یعنی عکاسی میدانی را ایجاد می‌کرد که همه بتوانند از مشاهدات خود عکاسی کنند و سلیقه‌ای که در راستای نمایش دادن آن‌ها اعمال می‌شد بیشتر گرایش تصویرگرایانه بود و بخش تجسمی آن برتری داشت، اما در رویکرد کنونی می‌بینیم که فضای عکاسی از آن پرداخت زیبایی‌شناسی و عکس‌های قشنگی که عمق کمتری دارد و تأثیرات سطحی بر مخاطب می‌گذارد، به یک مطالعه تبدیل شده است، یعنی عکاس برای توفیق در یک کار حتماً باید تحقیق و جستجو کند و برداشت شخصی خودش از موضوع را بیان کند. قطعاً نظریه‌ها در این زمینه مؤثر بوده و افزایش منابعی که در حوزه عکاسی در دسترس است باعث شده است که مطالعات نسبت به قبل بیشتر شود.

این عکاس با بیان اینکه دنیای دیجیتال نیز کمک زیادی به تغییر رویکرد‌ها در عکاسی کرده است، بیان کرد: اگرچه در دنیای مجازی عکس زیاد تولید می‌شود اما گسیختگی موضوعی و نداشتن وحدت و یکپارچگی در عکس‌ها دیده می‌شود و توجه به اینکه عکس چه چیزی را باید مطرح کند کمتر در این فضا وجود دارد. در دنیای امروز عکس زیاد است اما عکس‌هایی که حول یک موضوع باشند و چیزی از خاطره امروز جهان را در خود بگنجانند کم است. این رویکرد در کشور ما تازه در حال شکل‌گیری است و این باعث تفاوت عکاسی ذوق ورزانه با عکاسی آماتور می‌شود.

محتشم ادامه داد: وقتی با رویکرد مطالعاتی وارد شویم و درباره یک موضوع تحقیق کنیم، به رویکرد کیوریتوری می‌رسیم. کیوریتوری یک چالش جدید است که عکاسی را خیلی جدی‌تر به کسانی که عکاسی می‌کنند، نشان می‌دهد و میدان جدی‌تری به وجود می‌آورد. در نمایشگاهی که کیوریتوری می‌شود، شخص کیوریتور باید نظری داشته باشد و در ادامه از آن نتیجه‌گیری کند. کیوریتور یک طرف ماجرا است که یک نوع نگاه را پیش می‌برد، جهت‌گیری خودش را وارد کار می‌کند و در نهایت فضایی برای نقد و گفتگو ایجاد می‌کند اما به نظر من در این دو دوره هنوز این رویکرد به طور کامل عملی نشده است و همچنان جا برای پخته‌تر شدن آن وجود دارد. این نوع نگاه باید توسط عکاسان جدی گرفته شود زیرا در نهایت نتیجه بهتری دارد.

او با اشاره به اینکه بخشی از برنامه‌های «ده روز با عکاسان ایران» ایجاد گفتگو است، اظهار کرد: این گونه نیست که کیوریتور‌ها دفاع کامل از یک کار داشته باشند زیرا همه نظرات نسبی است و با توجه به تجربه‌های قبلی که داشتیم، پختگی موضوع، قابل فهم بودن استیتمنت و انطباق آن با مجموعه، ابداعات خلاقانه در کار و… یک مجموعه عکس انتخاب شده است. نگاه متفاوت کیوریتور‌ها باعث شد نظرات آن‌ها درباره عکس‌ها نیز متفاوت باشد و همین باعث شکل‌گیری گفت و گو می‌شود. ما در دوره‌های قبلی نمایشگاه خیلی کم چنین گفتگو‌هایی داشتیم و در نمایشگاه صرفاً بحث لذت بردن از عکس‌ها وجود داشت، ولی این نوع برخورد یک گفتمان میان عکاسان با کیوریتور‌ها و خود عکاسان با یکدیگر ایجاد می‌کند.

محتشم درباره نحوه فعالیت خود برای انتخاب عکاسان شرکت‌کننده در این رویداد گفت: قرار بود که هر کدام از نامینیتور‌ها ۳۰ عکاس را معرفی کنند اما من این تعداد عکاس که پروژه نمایش داده نشده و جدید داشته باشند، نمی‌شناختم، بنابراین تلاش کردم مطالعه بیشتری کنم و این باعث شد چالشی برای خودم به وجود آید. از محدوده اطرافیان و کسانی که در فضای آموزشی می‌شناختم خارج شدم و با افراد دیگری آشنا شدم. اولین جایی که می‌توانستم در این زمینه جست و جو کنم فضای مجازی بود. اگرچه در این فضا بیشتر تک عکس دیده می‌شود اما گاه با دیدن کار‌های یک نفر احساس می‌کردم ذهنیت خوب و منسجمی دارد و پس از آن با او تماس می‌گرفتم و می‌خواستم که مجموعه‌هایش را برایم ارسال کند. در بعضی موارد کار‌هایی به دستم رسید که مرا بهت‌زده کرد و فراتر از انتظار بود.

داور «ده روز با عکاسان ایران» در پایان خاطرنشان کرد: این‌ دوره بیشتر متکی بر عکاسان جوان دانشگاهی است و همین باعث می‌شود کسانی که خارج از این محدوده هستند یا عکاسان شهرستانی شناسایی نشوند. به نظر من این اشکالی است که باید رفع شود، چون پروژه‌های خوبی وجود دارد که به این ترتیب دیده نخواهد شد. با این حال سمت و سویی که «ده روز با عکاسان ایران» پیش گرفته است اگر در سال‌های آینده ادامه پیدا کند، می‌تواند تأثیر عمیقی بر جدی‌تر کردن و به روزتر شدن عکاسی ما داشته باشد.

لینک خبر:

https://sabakhabar.ir/?p=321761

واژه های کلیدی:  انجمن عکاسان ایران، رومین محتشم، ده روز با عکاسان ایران
تاریخ خبر: 1401/07/08